O nas
Nowe
Felietony
Artykuły
Kurier Święt.
Kronika 2018
Historia
Kalendarz
Galeria
Antyreklama
Kontakt
Polecamy
Forum
Archiwum
  
Historia »  Opracowania » P.Opozda: Wybór źródeł do historii Konfederacji Świetokrzyskiej cz. 4
Treść artykułu:

Spotkanie Przywódców Państw - Sygnatariuszy Aktu Końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie - Madryt 1980

R APORT

o łamaniu praw człowieka i obywatela przez władze PRL na terenie miasta Lublina i okolic od polowy 1977 r. do 15 lipca 1980 r.

 

Na podstawie wielu przykładów łamania praw człowieka i obywatela na terenie Lubelszczyzny możemy stwierdzić, ze władze PRL pogwałciły ducha i literę Układów Helsińskich i innych zobowiązań, które same podpisały. W roku 1977 Rada Państwa ratyfikowała i ogłosiła w Dzienniku Ustaw Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, w wyniku czego prawo to stało się obowiązujące w naszym kraju. Przyjęcie przez władze PRL na siebie powyższych zobowiązań spowodowało uaktywnienie się różnych grup opozycyjnych w stosunku do rządzącej PZPR. Na osoby, które zaczęły działać zgodnie z powyższymi prawami natychmiast spadły różne represje i szykany ze strony Służby Bezpieczeństwa i Milicji oraz innych władz administracyjnych.

 

Rejestr przykładów łamania prawa

 

1. Kolegia Karno - Administracyjne w Lublinie wymierzyły kary pieniężne za działalność polityczną pod pretekstem chuligańskiego zachowania się i nie zastosowania do przepisów administracyjnych następującym osobom:

 

a) Tomaszowi Mrozowi - studentowi - uczestnikowi Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (dalej będziemy używać zwrotu RO). Nie zdążył on dokonać czynności meldunkowych, za co został ukarany grzywną w wysokości 3 tys. zł.

b) Jerzemu Malinowskiemu - wydawcy „Kroniki Lubelskiej", uczestnikowi RO. Został on sprowokowany do awantury w restauracji, a następnie ukarany grzywna w wysokości 1,5 tys. zł.

c) Tomaszowi Mickiewiczowi i Adamowi Cichockiemu - studentom, uczestnikom RO za rozdawanie ulotek przedwyborczych. Zostali oni ukarani za zaśmiecanie miasta grzywną po 1 tys. zł.

d) Januszowi Rożkowi - rolnikowi - uczestnikowi RO, zabrano prawo jazdy na 1 rok oraz ukarano grzywną w wysokości 3 tys. zł. Za napis antywyborczy umieszczony na własnej stodole.

e) Markowi Mrożkowi - rolnikowi - uczestnikowi RO zabrano prawo jazdy na pół roku oraz ukarano grzywną w wysokości 1,5 tys. zł.

 

2. Pobicie przez funkcjonariuszy MO i SB.

 

- Marian Piłka - student, uczestnik RO

- Tomasz Mróz - j.w.

- Andrzej Smaga (dwukrotnie) - Konfederacja Polski Niepodległej (dalej - KPN)

- Janusz Rożek - rolnik, uczestnik RO

- Jan Skoczylas - rolnik, uczestnik RO.

 

3. Nasłanie bojówkarzy SB z bronią palną i nożem na kandydatów do Sejmu PRL zgłoszonych z ramienia KPN, a znajdujących się w biurze KPN, mieszczącym się w mieszkaniu prywatnym w Lublinie: ul. Hutnicza 20 m.5 -

 

Stanisława Franczaka, Zdzisława Jamrożka i Janusza Piotrowskiego.

 

4. Zatrzymania w areszcie, przesłuchiwania oraz rewizje w mieszkaniach dotknęły następujące osoby:

- Stanisław Sikora - kierowca, KPN, wielokrotnie,

- Stefan Kucharzewski - student, KPN, wielokrotnie

- Stanisław Franczak - rolnik, KPN, wielokrotnie,

- Michał Niesyn - rolnik, KPN, wielokrotnie

- Teodor Dąbrowski - kierowca, KPN, wielokrotnie,

- Waldemar Jakimczuk - psycholog, KPN, wielokrotnie,

- Zdzisław Pałuszynski - rzemieślnik, KPN, wielokrotnie,

- Jerzy Adamczuk - historyk, KPN, wielokrotnie,

- Andrzej Smaga - oficer pożarnictwa, KPN, wielokrotnie,

- Tomasz Kowalczyk - chemik, KPN, wielokrotnie,

- Zdzisław Jamrożek - rzemieślnik, KPN, wielokrotnie,

- Teresa Koprowska - studentka, KPN, wielokrotnie,

- Anna Szuwarska - studentka, KPN, wielokrotnie,

- Janusz Krupski - historyk, red. „Spotkań", wielokrotnie,

- Zdzisław Bradel - student, red. „Spotkań", wielokrotnie,

- Janusz Bazydło - teolog, red. „Spotkań", wielokrotnie,

- Wojciech Samoliński - matematyk, red. „Spotkań", wielokrotnie,

- Tadeusz Zachara - student, RO, wielokrotnie,

- Marian Piłka - student, RO, wielokrotnie,

- Alicja Niemiec - studentka, RO, wielokrotnie,

- Janusz Rożek - rolnik, RO, wielokrotnie,

- Jan Skoczylas - rolnik, RO, wielokrotnie,

 

- Bogdan Madej - literat, sympatyk Opozycji, wielokrotnie,

- Krzysztof Pacuski - literat, sympatyk opozycji, wielokrotnie,

- Marzena Niezgoda - studentka,

- Kazimiera Dziewa - sympatyczka opozycji, raz,

- Ryszard Lis - robotnik, sympatyk KOR, wielokrotnie,

- Jerzy Malinowski - wyd. „Kroniki Lubelskiej", RO, wielokrotnie,

- Tomasz Mickiewicz - student, RO, wielokrotnie

- Adam Cichocki - student, RO, wielokrotnie,

- Piotr Tomczak - student, RO, raz,

- Piotr Kałużyński - student, sympatyk KOR, wielokrotnie

- Zbigniew Michałowski - mechanik, KPN, raz,

- następujący rolnicy za uczestnictwo w proteście polegającym na nie oddawaniu mleka do punktów skupu oraz za powołanie Komitetu Chłopskiego Ziemi Lubelskiej: Wieczorek, Ostasz, Buba, Jarząbek, Paczkowski, Zabłotny, Jędrzejak.

 

5. Zatrzymywano niżej wymienionych nieletnich oraz poddawano ich przesłuchaniom oraz rewizji osobistej bez obecności opiekuna:

 

- Roman Janikowski - lat 17, Liceum IV

- Zbigniew Niezgoda - lat 17, Liceum I

- Jarosław Miszczak - lat 17, Liceum VIII

- Jacek Łapin - lat 17, Liceum VIII

- Wanda Milanowska - lat 17, Liceum VIII

- Krzysztof Adach - lat 17, Liceum IV

 

Młodzież ta była w różny sposób szykanowana za kontakty z KPN i posiadanie prasy niezależnej. Wywierano wpływ na dyrekcje szkół w celu utrudnienia im promocji do klas wyższych.

 

6. Rewizje w domach u osób, które nie były zatrzymywane lub przesłuchiwane i dlatego nie zostały ujęte w punkcie 4 niniejszego rejestru:

 

- Stanisław Witer - ekonomista, sympatyk opozycji, wielokrotnie,

- Ryszard Dziewan - urzędnik, sympatyk opozycji, wielokrotnie,

- Janusz Piotrowski - robotnik, sympatyk KPN, wielokrotnie,

- Stefania Jakuś - robotnik, sympatyk KPN, wielokrotnie,

- Janina Miszczak - pedagog, sympatyk KPN, wielokrotnie,

- Jan Bryłowski - historyk, sympatyk opozycji, wielokrotnie,

- Wiesława Wróblewska - robotnik, sympatyk opozycji, raz.

 

7. Przedmioty i publikacje zabierane przez SB podczas rewizji:

 

 

- maszyny do pisania

- ryzy papieru maszynowego

- powielacze

- farba drukarska

- portrety Józefa Piłsudskiego

- odznaki KPN z orłem w koronie i kotwicą Polski Walczącej

- kasety magnetofonowe

- torby turystyczne

- tyczki do transparentów

- wydawnictwa w języku polskim wydawane za granicą

- wydawnictwa krajowe wychodzące bez zezwolenia cenzury

- petycje obywatelskie z podpisami do władz, np. o dostęp Kościoła do środków masowego przekazu, zbiorowe listy rolników o wolny zakup węgla i listy protestacyjne w obronie Jasnej Góry. Podczas rewizji zabierano adresy z korespondencji prywatnej i wzywano na przesłuchania jej adresatów.

- kalki hektograficzne

- matryce i ramki powielaczowe.

 

8. Niedopuszczanie do odbywania zebrań i spotkań dyskusyjnych w ramach ruchu opozycyjnego.

 

Wielokrotnie Klub Swobodnej Dyskusji KPN przy ul. Hutniczej 20/5, mieszczący się w mieszkaniu prywatnym musiał odwołać spotkania z powodu zatrzymania przez SB prelegentów. Rozbijano zebrania KPN zatrzymując niektórych ich uczestników. Podobne represje spotykają również Duszpasterstwo Akademickie w Lublinie prowadzone przez o. Ludwika Wiśniewskiego, dominikanina.

Zatrzymywano takich prelegentów jak np. Maciej Rayzacher - aktor (dwukrotnie) i Halina Mikołajska - aktorka, członek KOR.

 

9. Utrudnianie i niedopuszczanie przez SB do obchodów uroczystości związanych ze świętami narodowymi (11 listopada - rocznica odzyskania niepodległości przez II Rzeczpospolitą i 3 maja - rocznica konstytucji 1791 r.).

 

W 1979 r. po mszy św. I manifestacji dla upamiętnienia 60 rocznicy odzyskania niepodległości zostali pobici pod Pomnikiem Unii Lubelskiej w Lublinie Marian Piłka i Tadeusz Zachara. Zostali oni postawieni w stan oskarżenia za rzekome zakłócenie porządku publicznego. Wywierano naciski na księży, aby nie odprawiali mszy świętych w intencjach patriotycznych i grożono proboszczom kłopotami z remontowaniem świątyń.

 

10. Represje administracyjne i policyjne w stosunku do pracowników Spółdzielni Inwalidów Niewidomych za nadanie przez spółdzielczy radiowęzeł słuchowiska o bł. Maksymilianie Kolbe w rocznice wybuchu II wojny światowej.

Wobec głównego inicjatora, Ryszarda Dziewy i jego niewidomych kolegów - małżeństwa Kazimiery i Ryszarda Lisów oraz Edwarda Nużyńskiego zastosowano groźbę usunięcia z pracy. Tylko dzięki protestom załogi oraz innych ludzi dobrej woli władze wycofały się z wykonania represji.

 

11. Represje (do rozbicia włącznie) ze strony SB wobec Komitetu Chłopskiego Ziemi Lubelskiej, którego celem była obrona interesów rolników i pośrednictwo wolnej autentycznej organizacji chłopskiej miedzy urzędami, a rolnikami.

Na założycieli tego Komitetu posypały się represje i szykany. SB, aby przełamać opór chłopski, przebywała w tym rejonie przez okres 2 miesięcy. Zatrzymywano i przesłuchiwano rolników zmuszając ich do podpisywania oświadczeń o wycofaniu się z Komitetu. Grożono zarówno rolnikom, jak też ich rodzinom, że nie otrzymają materiałów budowlanych, nie będą mogli zakupić maszyn rolniczych ani korzystać z usług Kółka Rolniczego. Rolnikowi Henrykowi Olejnikowi usunięto dzieci ze Szkoły Podstawowej w Milejowie. Józef Muszyński z Kolonii Jaszczów został zwolniony z pracy, a Januszowi Rożkowi grożono, że zwolnią z pracy jego córkę mieszkającą i pracującą w Lublinie. Zdarzały się również przypadki pobicia rolników (wymienione zostały w punkcie 2).

 

12. Szykany w stosunku do studentów związanych z opozycją:

 

- Marian Piłka i Andrzej Nastula zostali pozbawieni prawa do zameldowania w Lublinie

- Interwencja SB u osób wynajmujących mieszkania studentom zaangażowanym w działalność opozycyjną zmusiła ich do wypowiedzenia stancji. Tacy studenci jak Tadeusz Zachara, Tomasz Mróz i Wojciech Samoliński musieli szukać stancji co kilka miesięcy.

 

13. Wszystkie osoby związane z opozycja są inwigilowane, zakładane są podsłuchy (min. w Duszpasterstwie Akademickim O.O. Dominikanów został on wykryty), biuro KPN jest pod stałą i systematyczna obserwacja milicyjną. Warto jeszcze dodać, ze wszyscy opozycjoniści odczuwają jawne i utajone represje wobec siebie i osób bliskich.

 

Przedstawiony rejestr przykładów łamania praw ludzkich i obywatelskich w regionie lubelskim świadczy o tym, że ludność została pozbawiona możliwości normalnego życia i rozwoju charakterystycznego dla społeczeństw cywilizowanych. Przestrzeganie podstawowych praw ludzkich stanowi rękojmię, że państwo dąży naprawdę do budowy lepszego świata i zapewnienia ludności pokoju. W świetle podanych przykładów PRL nie należy, niestety, do krajów respektujących prawa ludzkie i obywatelskie.

Polska Ludowa głośno domaga się na forum międzynarodowym praw obywatelskich dla narodów zamieszkujących Afrykę czy Amerykę Łacińską, a u siebie przechodzi nad tymi prawami do porządku dziennego.

Zwracamy się z apelem do Sygnatariuszy Apelu Helsińskiego konferujących w Madrycie o zdecydowane wytknięcie władzom PRL nieprzestrzegania układów, które przecież dobrowolnie na siebie przyjęły. Prosimy o wpłynięcie na rząd PRL, aby ideę poszanowania godności osoby ludzkiej zaczął wreszcie wprowadzać w czyn, aby nie została ona jedynie czcza formułką. Społeczeństwa zniewolone oczekują od społeczeństw wolnych wsparcia moralnego, upomnienia się za ludźmi krzywdzonymi, poczucia, że to co się złego dzieje w rodzinie ludzkiej nie powinno być obojętne żadnemu wolnemu narodowi.

Załączamy do naszego pisma serdeczne pozdrowienia i życzymy owocnych obrad.

 

Punkt Konsultacyjno - Informacyjny Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela

Biuro Konfederacji Polski Niepodległej

Lublin, ul. Hutnicza 20 m.5 *

 

* Zarówno Punkt Konsultacyjny ROPCziO jak i Biuro KPN (rozróżnienie czysto formalne) prowadził w swoim mieszkaniu (Hutnicza 20/5) Zdzisław Jamrożek - autor powyższego raportu.

 

 

 

 

 

 

 

 

REJESTR REPRESJI 1980 - 81*

 

 

 

S Y G N A L I Z U J E M Y**

 

31 VIII 1980 r. funkcjonariusze SB przeprowadzili rewizje w mieszkaniu J. Piotrowskiego - członka KPN.

10 X 1980 r. rewizja w mieszkaniu J. Miszczakowej. Na kilka godzin zatrzymano T. Kowalczyka i J. Miszczaka - działaczy KPN

12 XI - Zamość - po rewizji w mieszkaniu B. Pakuły skonfiskowano maszynę do pisania.

We wszystkich sygnalizowanych tu przypadkach bezprawnie skonfiskowano również pewną ilość niezależnych publikacji (i nie tylko - min. wiersze Tuwima w maszynopisie). (Słowo, nr 2)

 

* *

*

Trwa śledztwo przeciwko uczestnikom manifestacji patriotycznej z 11 XI. W grudniu i styczniu miały miejsce przesłuchania ujawnionych działaczy KPN - w związku ze śledztwem prowadzonym przeciwko Moczulskiemu (...). Do humanitarnej akcji na rzecz obrony niewinnie prześladowanych spontanicznie dołączyła młodzież szkół średnich, rozlepiając min. plakaty. Jak się dowiadujemy bezpieka odpowiedziała użyciem siły. Czyżby pałka policyjna była nadal uznawana za najskuteczniejszy argument wychowawczy? A swoja drogą warto pamiętać, że kij ma dwa końce... (Słowo, nr 3)

 

W dniach 18 - 25 lutego [1981 r. - P.O.] lubelska Służba Bezpieczeństwa przeprowadziła rewizje w mieszkaniach T. Kowalczyka, A. Ruksa, Z. Jamrożka, J. Miszczaka i S. Kucharzewskiego. Pierwszych dwóch zatrzymano na kilka godzin i poddano próbie przesłuchania. We wszystkich wymienionych przypadkach skonfiskowano pewne ilości wydawnictw KPN, min. „Słowa", ulotki, zeszyty historyczne N. Naruszewicz i inne.

W dalszym ciągu trwa śledztwo przeciwko uczestnikom manifestacji patriotycznej z 11 XI ub. roku - Szczudłowskiemu i Opoździe. W toku śledztwa uzupełniono im zarzuty o art. 271 k.k. (rozpowszechnianie fałszywych informacji).)

(Słowo, nr 4 z 1981 r.)

* Rejestr powstał na podstawie fragmentarycznych informacji zamieszczanych w „Słowie" i jest niekompletny.

* * Tak nazywała się rubryka w „Słowie", w której ukazywały się informacje o szykanach ze strony SB.

 

 

 

 

 

CZYTELNIKU !!!

 

Złotówka na fundusz wydawnictw niezależnych ma wartość wolnego słowa!

KWITUJEMY ODBIÓR:

 

Ks. O[rlikowski] - 200 zł

Krecik - 500 zł.

S. B. - 100 zł.

Słowo, nr 6, 1981 r.

 

 

 

 

OSKARŻENIA

 

AKT OSKARŻENIA

przeciwko

1. PIOTROWI SZCZUDŁOWSKIEMU

2. PIOTROWI OPOŹDZIE

 

oskarżonym z art.. 270 par. 1 kk, art.. 133 kk., 271 par 1 kk i art.. 237 w zw. z art.. 10 par 2 kk.

 

OSKARŻAM: 1. Piotra Szczudlowskiego (...)

2. Piotra Wiesława Opozdę (...)

 

o to, że: dnia 11 listopada 1980 r. w Lublinie, w publicznych wystapieniach pod pomnikiem Unii Lubelskiej rozpowszechniali fałszywe wiadomości dotyczace suwerenności i niepodległości państwa polskiego, charakteru władzy oraz stosunków łączących PRL z ZSRR, a także lzyli ustrój oraz PZPR i nawoływali do zerwania jedności sojuszniczej PRL ze ZSRR, czym godzili w określone w konstytucji podstawowe interesy polityczne państwa.

tj o czyn z art.. 270 par. 1 kk, 133 kk, 237 kk i art.. 271 par. 1 w zw. z art.. 10 par. 2 kk.

Na zasadzie art.. 17 par 2 i 21 par. 1 kk sprawa podlega rozpoznaniu przez Sąd Wojewódzki w Lublinie II Wydział Karny, w trybie postępowania zwyczajnego.

 

UZASADNIENIE

 

W dniu 11 listopada 1980 r. w Lublinie w godzinach popołudniowych, w kościele przy Placu Litewskim odbywały się uroczystości religijne poświęcone 62 rocznicy odzyskania niepodległości przez państwo polskie. Po zakończeniu uroczystości uczestnicy w ilości około 500 osób przeszli pod Pomnik Unii Lubelskiej, gdzie dwóch uczestników wspomnianego zgromadzenia, posługując się tubami wzmacniającymi, wygłosiło przemówienia. Z ustaleń śledztwa wynika, że przemówienie wygłosili Piotr Szczudłowski i Piotr Opozda.

W wygłoszonych przemówieniach Piotr Szczudłowski i Piotr Opozda stwierdzili, że PRL nie jest państwem niepodległym i suwerennym, lecz moralnie uzależniony od ZSRR, a także władza państwowa i PZPR są siłami antynarodowymi w służbie obcych interesów.

W konkluzji swoich wystąpień nawoływali do zerwania jedności Sojuszniczej. Na podkreślenie zasługuje, ze Piotr Opozda przemawiając stwierdził, że występuje w imieniu KPN, przy czym analiza treści obydwu przemówień i deklaracji ideowej tej nielegalnej organizacji wskazuje na ich zasadnicze zbieżności. Nadto treść przemówień została umieszczona w nielegalnym wydawnictwie KPN oraz przesłana do Sejmu PRL

Z ekspertyzy Pracowni Fonoskopii Wydziału Badań Dokumentów Zakładu Kryminalistyki KG MO w Warszawie wynika, że dostarczona do badań taśma magnetofonowa z nagraniem przebiegu uroczystości posiada ciągłość zapisu zdarzenia od momentu włączenia do wyłączenia magnetofonu. Nie ustalono jakichkolwiek śladów prób montażu związanych ze zmianą chronologii zapisu, naruszenia ciągłości logicznej wypowiedzi i zarejestrowanych efektów sytuacji akustycznej towarzyszącej nagraniu w przestrzeni otwartej, kasowania, itp.. W wyniku badań stwierdzono, że dowodowy zapis magnetofonowy jest autentyczny. (...)

Przesłuchani w charakterze podejrzanych Piotr Szczudłowski i Piotr Opozda odmówili składania jakichkolwiek wyjaśnień, a także naruszyli postanowienia art.. 65 par. 1 kpk nie poddając się ekspertyzie porównawczej głosu.

 

Wiceprokurator

 

/mgr A. Kopieniak/

 

A oto dalsze losy powyższej sprawy:

* 8 września 1981 r. Sąd Wojewódzki w Lublinie umarza postępowanie karne;

* 18 września 1981 r. prokurator J. Litwin odwołuje się na powyższe postanowienie sądu do Sądu Najwyższego;

* 30 listopada 1981 r. Sąd Najwyższy uchyla postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Lublinie o umorzeniu sprawy i przekazuje mu ją do rozprawy;

* 31 grudnia 1981 r. Sąd Wojewódzki w Lublinie na podstawie dekretu o stanie wojennym przekazuje sprawę do rozpatrzenia Sądowi Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie;

* 14 stycznia 1982 r. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zwraca sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Lublinie;

* 25 lutego 1983 r. rozpoczyna się rozprawa w Sadzie Wojewódzkim w Lublinie;

* 31 lipca 1984 r. Sąd Wojewódzki w Lublinie umarza sprawę na mocy amnestii z 21 lipca 1984 r.

(P. O.)

Opracował: PIOTR OPOZDA

Powyższe opracowanie stanowiło „Aneks źródłowy" do wydanej w 2004 r. przez Redakcję Kuriera Świętokrzyskiego" w Bodzentynie (w zasadzie do użytku wewnętrznego) mojej historycznej relacji pt. „Zwierzenia terrorysty".

powered by QuatroCMS